15 Temmuz 1974’te Makarios’a düzenlenen darbenin yıldönümü etkinliklerinde New York öncesinde Kıbrıs sorunuyla ilgili beklentilerini dile getirdikleri “genel” mesajlar veren Rum yönetimi ve siyasi partileri Türk askerinden, garantör güçlerden ve müdahale hakkından “kurtaracak bir çözüm” arzularını dile getirdi.
Fileleftheros’a göre Rum yönetimi, “Türk tarafının ezelden beridir kartlarını özenle kapalı tutması ve Genel Sekreter huzurunda kısmen açması sebebiyle New York’ta Türk tarafından bir hareket gelebileceğine inanıyor. Bu nedenle günlerdir, bütün olası senaryolara yoğun hazırlık yapan Rum yönetimi masada Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın da bulunacak olmasını “göz ardı edilmeyecek bir unsur” görüyor.
Rum İçişleri Bakanı Konstantinos Yoannu Rum tarafı olarak “olumlu son, özlü ilerleme ve diyaloğa geri dönüşe olanak tanıyacak şartları oluşturmak hedefiyle son iki yıldaki hareketliliği korumak istediklerini” söyledi. Yoannu “uzlaşılmış çerçeve ve müzakere kazanımları temelinde ülkeyi işgal askerlerinden, garantör güçlerden ve müdahale haklarından kurtaracak bir çözüm” umduklarını söyledi.
İçişleri Bakanlığı Genel Müdürü Elikkos İlias ise “New York için ofisinden çıkmadan çalışan ve bu günlerde düzenlenen törenlere katılmayan Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis adına okuduğu mesajda, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin işgal askerleri, garantör güçler, müdahale hakkı olmadan normal bir devlete evrilmesi ana talebimiz olmaya devam ediyor.” dedi.
DİSİ ve Rum Meclis Başkanı Annita Dimitiru “New York’tan beklentilerin düşük olmasına rağmen özlü bir diyaloğun yeniden başlaması için bütün olanakların kullanılması gerektiğini” söyledi. Rum tarafının sergileyeceği tavrın ve tutarlılığın da çok önemli olduğuna işaret eden Dimitriu “tek ifşa olması gereken Türkiye ve kabul edilemez tezleridir. İletişim arızalarına ve savaştan kaçmalara yer yoktur. Vatanımızın kurtarılması ve yeniden birleştirilmesi bir slogan değil, stratejik hedeftir. Ulusal varoluş meselesidir.” dedi.
AKEL Genel Sekreteri Stefanos Stefanu ise “iki bölgeli iki toplumlu siyasi eşitliğe sahip federasyon çözümüyle birlikte özgür, yeniden birleşmiş ve askersizleştirilmiş bir Kıbrıs istediklerini” söyledi. Stefanu Türk tarafının iki devlet tezindeki ısrarı karşısında kendilerinin “uzlaşılmış çözüm zemininde çok daha net, çok daha kararlı ve çok daha tutarlı olmaları gerektiğini” de söyledi.
Eski AKEL Genel Sekreteri Andros Kiprianu da Rum Yönetimi Başkanı Hristodulidis’i “kırmızı çizgilerini aşmayacak ve çözüm içeriğini peşinen belirlemeyecek teşvikler vererek Türk tarafını iki devlet çözümü tezinden döndürmeye yoğunlaşmaya” çağırdı.
Alithia Hristodulidis’in New York’a “bagajında, çıkmazı kırmak için alternatif senaryolarla gideceğini, Rum tarafının, görüşmelerin seyrine göre fikirler sunmaya hazır olacağını” yazdı.
