Bugün, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecini başlatan ve milletin bağımsızlık meşalesinin yakıldığı gün olan 19 Mayıs 1919’un 106. yılı.
Bundan tam 106 yıl önce, Gazi Mustafa Kemal Paşa, Bandırma Vapuru ile İstanbul’dan yola çıktı ve 19 Mayıs sabahı Samsun’a ayak bastı. Bu geliş, yalnızca bir komutanın görev yerine gitmesinden ibaret değildi; emperyalizme karşı başlatılan topyekûn direnişin ilk adımıydı.
MONDROS’UN ARDINDAN GELEN İŞGAL
Birinci Dünya Savaşı’nın ardından Osmanlı Devleti, 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Mütarekesi ile fiilen teslim oldu. İtilaf Devletleri, bu antlaşmayı gerekçe göstererek Anadolu’yu işgal etmeye başladı. 15 Mayıs 1919’da Yunan ordusu İzmir’e çıktı. Ülkenin dört bir yanında ise işgaller yayılıyordu.
İstanbul’daki hükümet çaresiz, ordu dağılmış, halk yoksul ve umutsuzdu. Ancak Mustafa Kemal, bu tabloya boyun eğmedi. 9. Ordu Müfettişi olarak görevlendirilen Mustafa Kemal Paşa, karargâhıyla birlikte Bandırma Vapuru’na binerek İstanbul’dan ayrıldı.
SAMSUN’DA YANAN MEŞALE
Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ulaştı. Buradan Havza, Amasya, Erzurum ve Sivas’a uzanan yolda halkla buluştu, Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri’ni birleştirdi, milli bir direnişin temellerini attı. 23 Nisan 1920’de TBMM’nin açılmasıyla birlikte, artık halkın iradesi sahneye çıktı.
Bu süreç, 9 Eylül 1922’de İzmir’in kurtuluşu ve ardından 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanı ile taçlandı.
ATATÜRK’TEN GENÇLİĞE EMANET
Mustafa Kemal Atatürk, bu tarihi günü gençliğe armağan etti. 19 Mayıs, 1938’den itibaren “Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanmaya başlandı. Atatürk, “Ey Türk gençliği!” hitabıyla başlayan Gençliğe Hitabe’sinde, Cumhuriyet’i gençlerin koruyacağını vurguladı.
106 yıl önce atılan bu adım, hâlâ Türk milletinin bağımsızlık, özgürlük ve egemenlik mücadelesinin simgesi olarak yaşatılıyor.
